Skip to main content
 Krka
AZ
Slideshow slide

Şəkərli diabet

QANINIZ DEYİL, HƏYATINIZ ŞİRİN OLSUN

Şəkərli dabet dünya səhiyyə sistemi üçün artan istiqamətdə yayılan ciddi problemdir. Ekspertlər xəstəliyin bütün dünyada 10 yetkin insandan 1-də meydana gələrək, epidemiya həddinə çata biləcəyini proqnozlaşdırırlar. Daha narahatedici hal isə bir çox insanın bu xəstəlikdən əziyyət çəkməsindən xəbərlərinin olmaması faktıdır.   Təxmini hesablamalara görə,  Azərbaycanda 300 000 ilə 500 000 arasında insanın şəkərli diabetdən əziyyət çəkdiyi hesab edilir. Yüksək kalorili qidalar, fiziki hərəkətsizlik və uzun ömürlülük şəkərli diabetin meydana gəlməsinə təkan verən faktorlar arasındadır.

Şəkərli diabet nədir?

Bu xəstəliyin əsasını qan şəkərinin (qlükoza) qandan hüceyrələrə keçə bilməsində yaranan pozuntu təşkil edir. Bu keçidə mədəaltı vəzin ifraz etdiyi  insulin hormonu kömək edir.Qanda onun miqdarı həddən artıq az olduğu və ya hüceyrələrin ona cavab verməməsi  zaman qanda şəkərin səviyyəsi kəskin artır. Əsasən, orta və yaşlı insanların 90%-nin məruz qaldığı Şəkərli diabet tip 2 bu xəstəliyin ən çox yayılmış formasıdır.

Risk faktorlarına 45-dən yuxarı yaş, piylənmə, şəkərli diabetdən əziyyət çəkən yaxın qohumun olması,qlükoza dözümsüzlüyünün pozulması və ya acqarna qanda şəkər səviyyəsinin artması, yüksək qan təzyiqi, xolesterin səviyyəsinin artması və oturaq həyat tərzi aiddir.

Qanda sağlam şəkər səviyyəsini təmin etmək üçün tövsiyə edilən hədəf dəyərləri bilirsinizmi?

Qanda sağlam şəkər səviyyəsini təmin etmək üçün tövsiyə edilən hədəf dəyərləri bilirsinizmi?

Qan şəkəri səviyyəsinin artması korluq, böyrək çatışmazlığı, infarkt və insult da daxil olmaqla, ciddi fəsadlarla nəticələnə bilən göz,  böyrək, sinir və ürək-damar sisteminə ziyan vura bilər.

Bu xəstəlik nəticəsində yarana biləcək problemlərin qarşısını almaq üçün qan şəkərinizə nəzarət edin.

Acqarına müvafiq qan şəkəri səviyyəsi
≤7 mmol/l  (126 mq/dL) təşkil edir.

Şəkərli diabetin tipik əlamət və simptomları

  • bədəndən artıq miqdarda su xaric olması (sidik ifrazı)
  • onunla əlaqəli orqanizmdə susuzlaşma və kəskin su istəyi
  • yorğunluq
  • bulanıq görmə
  • bədən çəkisinin itirilməsi
  • daimi aclıq
  • yaranın gec sağalması
  • əllərdə iynəbatma hissi

Şəkərli diabetin müalicəsi

Şəkərli diabet kifayət qədər erkən aşkarlandığı zaman bədən çəkisinin azaldılması, daha çox fiziki aktivlik, müntəzəm sağlam qida qəbulu və tütündən istifadənin tərgidilməsi də daxil olmaqla, müvafiq pəhriz və həyat tərzində dəyişikliklər qan şəkərinizin səviyyəsini nəzarət altında saxlamaq üçün kifayət ola bilər. Amma tip 2 diabet  irəliləyən xəstəlik olduğundan bu tədbirlər əksər pasiyentlər üçün kifayət etməyə bilər. Həyat tərzi dəyişiklikləri çox zaman müvafiq dərman preparatlarının istifadəsi ilə  tamamlanmalıdır.  

Krka şirkətinin müasir dərman vasitələri şəkərli diabetin effektiv və təhlükəsiz müalicəsində nəzərəçarpacaq  irəliləyiş əldə etmişdir. Bu preparatlar aşağı hipoqlikemiya riskinə (qanda aşağı qlükoza səviyyəsi) malik olmaları və mədəaltı vəzdən insulin ifrazına mümkün qədər uzun müddət təmin etməsinə təsir etmələri və ürək-damar fəsadlarına səbəb olmamaları ilə xarakterizə olunurlar.

Diabetin müalicəsinin başlica məqsədi mümkün fəsadların qarşısını alaraq, qanda qlükoza səviyyəsinə effektiv şəkildə nəzarət etməkdir. Yalnız şəkərli diabetin müalicəsi deyil, həm də yüksək qan təzyiqi və xolesterin səviyyəsi kimi risk faktorlarına nəzarət etmək də olduqca önəmlidir.

Diabetin profilaktikası üçün nə etmək olar

Sağlam həyat tərzi sürmək ilə şəkərli diabetin qarşısını almaq (və ya təxirə salmaq) mümkün olduğundan, aşağıdakılara əməl etmək tövsiyə edilir:

SAĞLAM QİDA QƏBULU

MÜNTƏZƏM FİZİKİ AKTİVLİK

NORMAL BƏDƏN ÇƏKİSİNİ SAXLAMAQ


Sağlam yaşayış tərzinin seçilməsi variantına mümkün qədər erkən başlanılmalıdır.  Sağlam həyat tərzi o demək deyil ki, az şirniyyat yeyərək həyatdan həzz ala bilməyəcəksən. Uyğun miqdarda hər ikisindən eyni zamanda zövq almaq mümkündür. Həyatımızdakı şirinliyin yüksək qan şəkərindən deyil, xoşbəxt anlardan qaynaqlandığına əmin olaq.

Ədəbiyyat:
1. Slovenian National Institute of Public Health (NIJZ) at: Nacionalni Inštitut za javno zdravje RS – Sladkorna bolezen. [Cited on 24 October 2023]Accessible: https://nijz.si/nenalezljive-bolezni/sladkorna-bolezen/
2. Slovenske smernice za klinično obravnavo sladkorne bolezni tipa 2 (str. 290). (2022). Diabetološko združenje Slovenije. [Cited on 24 October 2023] Accessible on:  https://endodiab.si/_assets/2022/10/Knjizica-Sladkorna-bolezen-tipa-2-100×160-mm-2022-06-13-v5-4-za-web-VSEBINA.pdf
3. SAGADIN, Tamara, 2020, Prisotnost zapletov pri pacientih s sladkorno boleznijo in vpliv bolezni na življenje [na spletu]. Diplomsko delo. Maribor : Univerza v Mariboru. [Dostopano 24 oktober 2023]. Pridobljeno s: https://dk.um.si/IzpisGradiva.php?lang=slv&id=76107